کامپوننت چیست و چه فرقی با بلندگو دارد؟
کامپوننت چیست و چه فرقی با بلندگو دارد؟ این موضوعی است که در ادامه مطلب به آن می پردازیم.
شاید این جملات برایتان آشنا باشد (کامپوننت از بلندگو بهتره) یا (اگر صدای خوب می خواهی باید کامپوننت ببندی) و لابد تا به حال از خود پرسیده اید که اصلا کامپوننت چیست و چه فرقی با بلندگو دارد؟
کامپوننت در حقیقت همان بلندگو می باشد که اجزاء آن تفکیک شده است.
بدین معنی که در یک بلندگو معمولی و کواکسیال تمام اجزاء بلندگو(تیوتر – وفوور) در یک مجموعه قرار دارند.
ولی در کامپوننت این اجزاء از همدیگر جدا می باشند و بوسیله یک کراس اوور (پسیو) حوزه فعالیت و رنج فرکانسی خاصی برایشان تعریف شده است.
(در واقع کامپوننت بطور معمول از یک جفت وفوور، یک جفت تیوتر، و یک جفت کراس اوور تشکیل شده است).
بدین ترتیب که فرکانس های پایین و رنج وسط برای ووفر و فرکانسهای وسط به بالا برای تیوتر آماده و ارسال می گردد.
ولی این کار برای چیست؟ و چه فوایدی می تواند داشته باشد؟
ما در ادامه مطلب سعی می کنیم بطور اختصار و ساده به تفاوتهای بین کامپوننت و بلندگو بپردازیم.
1- به علت وجود کراس اوور، کـامپوننت صدای بهتری نسبت به بلندگو دارد و هرچه دقت کراس اوور بیشتر باشد صدای نهایی بهتر خواهد بود،
و قیمت کامپوننت گرانتر (بطور معمول 12db/octبرای تیوتر و6db/oct برای ووفر در نظر می گیرند)
2- باتوجه به اینکه کراس اوور صدا را آنالیز کرده و فرکانس تفکیک شده را برای تیوتر، وفوور آماده می کند.
پس براحتی می توان گفت به علت حذف فرکانس های مزاحم و غیر ضروری،
کامپوننت از لحاظ توان خروجی صدا نیز از بلندگوی هم ترازخود قوی تر بوده و می تواند وات خروجی بیشتری داشته باشد.
3- با توجه به جدا بودن اجزاء کامـپوننت شما قادر خواهید بود که بهترین حالت و بهترین موقعیت را برای تیوتر و وفوور در نظر بگیرید
که این مسئله می تواند در بهبود صدای نهایی بسیار موثر باشد.
4- منفک بودن بودن اجزاء کامپوننت می تواند این موقعیت را پیش آورد که برای تیوتر از هد سینگ
(موادی مشبک از جنس آلومینیوم برای خنک کردن) استفاده شود وامکان سریعتر خنک شدن آنرا فراهم آورد.
5- در کامپوننت ها با توجه به جدا بودن محل قرار گیری وفوور و تیوتر می توان از داس کپ برای جلوگیری از ورود آشغال و براده به درون کویل استفاده کرد.
6- در اکثر کراس اوورها شما قادر به تنظیم شدت وتغییر فرکانس خواهید بود
که شما را در رسیدن به صدای مطلوب کمک بسیار می کند.
7- در ساختمان کراس اوورها معمولا از خازن های عدسی یا لامپها و یا سایر موارد استفاده می شود
که وظیفه حفاظت از تیوتر را در شدت صدای بالا و مخصوصا هنگام دیستروشن (بهم ریختگی صوتی در اثر فشار زیاد) دارد
و این مسئله می تواند سلامتی تیوتر را تضمین کند.
8- در کامپوننت های 3way امکان طراحی و ساخت میدرنجهای بزرگتر و کاراتری نسبت به بلندگوها میسر می باشد.
9- در نهایت شما در کامپوننت ها با توجه به ابزارآلاتی که در داخل پک است می توانید تیوتر را در زوایای مختلف و حالتهای دلخواه نصب کنید.
اما در مقابل کامپوننت ها نسبت به بلندگو ها دارای معایبی نیزمی باشند
1- با توجه به قدرت بالای کامپوننتها شما در اکثر مواقع برای درایو کردن آنها نیازمند آمپلی فایر هستید.
2- قیمت کامپوننت ها از بلندگوهای هم سطح خود بیشتر است.
3- با توجه به چند تکه بودن کامپوننت ها نصب و راه اندازی آنها مشکل تر از یک بلندگو خواهد بود.
و در آخر 2 نکته تکمیلی: اول اینکه کامپننت ها غالبا گرد هستند ولی کامپوننتهای بیضی هم گه گاه دیده می شود.
دوم اینکه کامپوننت ها عموما 2way هستند ولی کامپوننتهای 3way هم کم نیست.
اطلاعات فنی کامپوننت
کواکسیال
پخش و اجرا تمامی فرکانس ها (صدای تمام از سازه ها و سازها و صدای خواننده با بیس و از فوم نسبتا خوبی برخوردارند)
مانند ۶۹۷۵ پاییونیر و ۷۱۸ کنوود.
میدرنج
پخش فرکانس های میانی حدودا بین ۱۵۰ تا ۳۰۰۰
( صدای بعضی از سازه ها و سازها و صدای خواننده بدون بیس و از فوم کم و نازکی برخوردارند)
میدبیس
پخش فرکانس های نسبتا پایین و میانی حدودا بین ۸۰ تا ۳۰۰۰
( صدای بعضی از سازه ها و سازها و صدای خواننده و بیس های محدوده فرکانسی ۵۰ به بالا و از فوم چند پله و قویتر از میدرنج برخوردارند)
فولرنج
پخش فرکانس های میانی حدودا بین ۵۰ تا ۱۰۰۰۰
(صدای بعضی از سازه ها و سازها و صدای خواننده با بیس و از فوم قوی برخوردارند تا حدودی نیاز به هورن یا سوپر تیوتر نیست)
هورن
پخش فرکانس های بالا حدودا بین۲۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰
( صدای بعضی از سازه ها و سازها و صدای خواننده بدون هیچ بیسی و شکل ظاهری همانند قیف دارند و پرتاب صدای بالایی نسبت به سوپر تیوتر دارند و از حجم صدای بالایی بر خوردارند و قسمتی از تیزی صدای خواننده هم شنیده می شود)
سوپر تیوتر
پخش فرکانس های بالا حدودا بین ۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰( صدای بعضی از سازه ها و سازها که صدای زیر را پخش میکنند
و( تیس تیس ) صدای واضح تر ولی حجم و پرتاب کمتر و از نظر ظاهری شکل دایره ای یا مربعی دارند که یک کله قندی وسط آنها است).
کامپونت
پخش فرکانس های میانی و بالایی که کاملا با کیفیت هستند این نوع محصول حدودا بین ۵۰ تا ۲۰۰۰۰
(صدای تمامی سازه ها و سازها و صدای خواننده با بیسی نرم و از سه جز مید تیوتر و کراس اور تشکیل میشوند و از کیفیت بالایی برخوردارند) برای استیج جلو بهترین انتخاب است.
باکس های سیلد ( بدون منفذ) کامپوننت
ساده ترین سیستم ساخت باکس، ساختن باکس سیلد است. بخش انتهایی ساب درون یک محفظه بسته قرار می گیرد،
و بنابراین هیچ بخشی از خروجی پشت ساب نقشی در صدای ایجاد شده نخواهد داشت. ( چون هوا درون جعبه حبس می شود.
به یاد داشته باشید که صدا یعنی هوایی که می لرزد و به گوش ما می رسد.) بسته به این که تعلیق مکانیکی چقدر است،
و این که هوای درون باکس چقدر محدود است، (در حقیقت کار باکس همین محدود کردن هواست)
می توانید یکی از این دو نوع باکس را داشته باشید:
- باکس Infinite Baffle، که در آن تعلیق مکانیکی منبع غالب خشکی سیستم است و باکس در آن نسبتا بزرگ است،
- باکس Acoustic Suspension، که هوای درون باکس در آن عنصر تعیین کننده است و باکس آن کوچک است.(چیزی شبیه کیک پنل).
باکس های سیلد معمولا برای کات آف کردن (قطع جریان) فرکانس باس، جزء سیستم های کم اثر شناخته می شوند.
اما خوبی آنها در این است که می توانند گستره صوتی بیشتری را بدون دیستورشن یا هرگونه تغییر صدایی ایجاد کنند.
بنابراین می توان گفت که باکس های سیلد بیشتر برای سیستم های کیفیتی خوب هستند،
اما در سیستم هایی که به دنبال باس قوی و بلند هستید، بهتر است از انواع دیگر باکس استفاده کنید.
تعمیرات کامپوننت و بلندگو مدرن
قوانین کلیدی در ساخت باکس:
1- فقط با حجم داخلی ای که سازنده ووفر (ساب) پیشنهاد کرده است بسازید.
2- باکس خود را ( چه سیلد و چه پرتد) طوری تنظیم کنید که هوا در آن محدود باشد.
3- به طور کلی خریدن باکس های فابریک شاید منطقی تر و اقتصادی تر به نظر برسد اما اگر می توانید با ابزار و مواد خوب
خودتان باکس بسازید، می توانید این کار را خودتان انجام دهید.
به یاد داشته باشید که باکس فقط برای این است که کار ووفر (ساب) تسهیل و برتر شود. تویتر ها و میدباس ها نیازی به باکس شدن ندارند،
گرچه گاهی برای راحتی، آنها اطراف ووفر باندها بسته می شوند. ( تفاوت میان باند و کامپوننت در همین است که در باند تویتر و میدرنج و ووفر
همه با هم و کنار هم هستند، اما کامپوننت تکه های جدا جدا دارد.) اما برای این که بدانید کدام باکس به درد هدف شما می خورد،
متن زیر شاید بتواند به شما کمک کند.
گاهی اوقات مشاهده میشود که با گاز دادن خودرو و تغییر RPM صدای آزار دهنده ای در بلندگوهای خودرو شنیده میشود
که در این مجموعه و در 6 مرحله قصد داریم به عیب یابی سیستم صوتی و رفع این مشکل بپردازیم امیدواریم برای همه مفید باشد.
مرحله اول : بررسی آمپلی فایر
این مرحله را برای هرکدام ازآمپلی فایرهای سیستم تکرار کنید. در اولین گام بین ورودی و خروجی آمپلیفایر اتصال کوتاه برقرار می کنیم.
اگر نویز قطع شد بیانگر این است که آمپلی فایر شما مشکلی ندارد و می توانید به مرحله دوم عیب یابی بروید
در غیر اینصورت باید بلندگوهایی را که در خروجی آمپلی فایر هستند را بررسی کنیم.
اگر پس از بررسی بلندگوها، نویز متوقف شد مشکل از سیم های بلندگو یا اتصال بدنه آنها است.
پس از این کار دوباره آمپلی فایرهای سیستم را مورد بررسی قرار دهید.
اگر پس از تست بلندگوها همچنان مشکل نویز برقرار باشد ممکن است ایراد از منبع تغذیه آمپلی فایر باشد
بنابراین اتصالات منبع تغذیه را بررسی کنید و از عدم اتصال بدنه آنها مطمئن شوید
اگر تاثیری بر روی نویز نداشت باید آمپلی فایر عوض شود اگر نویز قطع شود عایق بندی منبع تغذیه مشکل دارد
و این امر را می توان با تغییر اتصال بدنه آمپلی فایر یا اضافه کردن عایق بندی منبع تغذیه برطرف کرد.
مرحله دوم: کاهش سیستم
باتوجه به اینکه آمپلی فایرها منبع ایجاد نویز نبودند در این مرحله باید در صورت وجود پردازشگر در بین هدیونیت و آمپلی فایر آنها را از
مدار حذف نمود و هد یونیت را به طور مستقیم به آمپلی فایر متصل کرد .
حال اگر نویز در سیستم شما قطع شود یک یا چند پردازشگر مشکل دارد و برای بررسی آنها در ادامه به مرحله پنجم می روید.
در غیر اینصورت کابلهای سیگنال را جابجا کنید در صورتیکه مشخص شد کابلها مشکلی ندارند کابلها را به محل اولیه بر گردانید.
و در مرحله 5 کار را ادامه دهید در غیر اینصورت عایق بندی هدیونیت بررسی شود.
در صورتیکه به جز سیم اتصال بدنه کلیه اتصالات عایق مناسب داشته باشند باید نقطه اتصال بدنه را جابجا نمایید.
اگر مشکل حل شد هد یونیت را با محل اتصال جدید نصب کنید و در مرحله 5 کار را ادامه دهید و در غیر اینصورت باید مرحله سوم را بررسی کنید.
مرحله سوم: جابجایی هدیونیت
آمپلی فایرها سالم هستند اما جابجایی اتصال زمین برای هد یونیت و کابلهای سیگنال مشکل صدا را حل نکرد در نتیجه کل سیستم
را از جای خود بیرون بیاورید
و برروی صندلی قرار دهید و یک کابل سیگنال جدید را به ورودی آمپلی فایر متصل کنید.
اگر این مشکل برطرف شد هدیونیت را دوباره نصب کنید و به مرحله 5 بروید
در غیر اینصورت باید هدیونیت را تا حد امکان به آمپلی فایرنزدیک کنید.
و از کوتاهترین کابل ممکن استفاده کنید این امر تایید می کند که سیگنال اصلی باعث بروز مشکل است یا خیر!
در صورتیکه مشکل حل شد هدیونیت را ثابت کنید و به مرحله 5 بروید
در غیر اینصورت باید عایق بندی منبع تغذیه هد یونیت را بررسی کنید.
(مطمئن شوید که هدیونیت به شاسی تماس ندارد) اگر نویز قطع شد باید همانند مرحله 2 عایق بندی منبع تغذیه را انجام دهید.
اما درصورتیکه مشکل شما برطرف نشد باید هد یونیت را تعویض کنید.
مرحله چهارم: آزمون خودرو
در این مرحله با توجه به اینکه مشکل از هدیونیت و آمپلی فایر نبود ممکن است سیستم شارژر منبع تغذیه خودرو مشکل داشته باشد.
بنابراین برای بررسی این مطلب میتوانیم سیستم را بر روی یک خودرو دیگر که سالم و بدون نقص است نصب کنیم
و هردو خودرو را در کنار هم قرار دهیم. اگر شما در یکی از آنها قرار بگیرد و کابل اتصال دو باطری را متصل کنید
موتور خودروی مشکل دار را روشن کنید و به صدای سیستم ماشین دیگر گوش کنید.
اگر صدا برطرف نشد مطمئن باشد ایراد از سیستم الکتریکی خودروی شما است(به احتمال قوی دینام درست کار نمی کند.)
مرحله پنجم: افزودن سیگنال پروسسورها
ما در مراحل قبلی از صحت کارکرد آمپلی فایرها ، هد یونیت و سیستم الکتریکی خودرو مطمئن شدیم
در این مرحله نوبت به بررسی اتصالات هر کدام از سیگنال پروسسورهای سیستم صوتی رسیده است.
این مرحله برای تمامی این دستگاه ها تکرار می شود مرحله به مرحله و یکی یکی این دستگاهها را به مدار اضافه می کنیم.
اگر شما دستگاهی را به مدار صوتی خود متصل نمودید و نویزی شنیده نشد که موفق شدید
و ایراد از اتصالات دستگاه بوده و شما مجددا اتصال کابلها را برقرار کرده اید.
بنابراین اگر مشکل برطرف شود شما مسیر را درست رفته اید و می توانید دستگاه پروسسور بعدی را وارد مدار کنید.
در غیر اینصورتپروسسور به بدنه و شاسی خودرو متصل شده است و نیاز به عایق کاری مجدد دارد.
(به جز در قسمتی که نقطه سیگنال زمین می باشد)
اگر با عایق کاری دستگاه مشکل برطرف شد که پروسسور بعدی را وارد مدار کنید
وگر نه باید مرحله 6 را برای برطرف شدن مشکل پیگیری نمایید.
مرحله ششم : افزودن سیگنال پروسسورها
خُب تاکنون نویز سیستم برطرف نشده است و زمانیکه عایق بندی پروسسور انجام می شود.
از همان نویز را در سیستم صوتی خود داریم در این مرحله ابتدا پروسسور را بسیار به آمپلیفایر نزدیک می کنیم.
مجددا میزان نویز را بررسی می کنیم اگر نویز برطرف شد پروسسوررا با در نظر گرفتن عدم قطعی و اتصال در کابلها در آن محل نصب می کنیم.
در ادامه به مرحله 5 رفته و پروسسور بعدی را بررسی می کنیم.
با انجام این مرحله درحقیقت تمامی قسمتهای سیستم صوتی از منبع تغذیه تا پروسسورها از نظر عایق بندی کنترل می شوند.
در صورتیکه مشکل نویز همچنان باقی بماند ایراد از طراحی پروسسور و یا خرابی آن می باشد.
لذا پروسسور را تعویض نموده و مرحله 5 را تکرار می کنیم.
هر کدام از مراحل عیب یابی سیستم صوتی ممکن است بارها تکرار شود تا مشکل نویز سیستم به طور کلی برطرف گردد.
